Sekretariat

Jln. Jatayu no. A1 Komp. Raja Wali, Halim Perdana Kusuma Telp. 021.8009728

JAKARTA

Selasa, 19 Februari 2013

Ia ompunta Tuan Ampir adong do sada pinomparna nahasaktian jala datu najogi. Tarbarita do hadatuonna dohot hagogoon na nang jogina. Songon on ma hatoranganna: partonding. Ia  amang ni na gabe Batu on: ima Ompunta Tuan Ampir anak ni Datu Parulas Parultop. Ia na gabe batu on tolu do nasida sabutuha:
1.      Op. Raja Suasa Mahulae
2.      Op. Tingkian Mahulae
3.      Op. Nagabe Batu Mahulae

Jala ama ni natolu on ima songon naung ginoaran di ginjang i ma tuan Ampir tubu ni Datu Parulas Parultop paitolu ma ibana. Ia partubu ni na gabe batu on songon na asing do partubu na sian donganna najolo, ia Na Gabe Batu on tubu ni namborunta do on, ima boru ni Ompunta Panuju (Tuan Ampir) Mahulae. Dilaon-laon ni ari disuru Ompunta ma ibana mardengke tu aek margagan ima na tingkan dolok huta batu (tutoru ni dolok huta batu), huta ni si Raja Tunggal (huta ni Sihotang Hasugian) tingki lao nasida marhuta sada tusi maningkir si Raja Tunggal. Lao ma namborunta on tu aek margagan on maridi laos mandurung ma ibana disi. Tingki namandurungi ibana ndang adong dapot ibana dengke i alai ianggo bunga-bunga sai ro tu durungnai jadi dung ro tudurungna i diambukkon tu toruan. Didurung muse alai ro tong bunga-bunga on tu durungna. Jadi sai marulak-ulak ma bunga-bunga i tu durungna i nang pe sai diambungkon. Jadi ro ma boru Simarsoit on, “bunga-bunga sai ro dengke so adong dapot”, ninna. Gabe dipangan ma bunga on laos mulak ma ibana tu huta laos so adong do dapotsa ianggo dengkei. Dung dipangan bunga-bungai ndang sadia leleng nari manggora ma namborunta on. Jala? Huma dibulanna gok ma arina, tubu ma gellengna. Dung tubu gellengna on, alai asing do partubuna sian donganna jolma ai hibul do songon gundur alani i sogo ma roha ni boru Marsoit mamereng natinubuhon nai gabe diambolongkon ma tu parik na do nok tu huta i.

Dinasa hali ro ma udan mansai por situtu jala ronggurpe marlisilik-lisik jadi disalip ronggur i ma na songon gundur i jadi dung disalip pintor ngoa-ngoa ma soara ni dak-danak oa-oa ima habegeon sian jabu hape nabalutan do pas poso-poso on jadi dung dibege ao-oa dak danak do hape i do sinalip ni ronggur i gabe laos dialap ma diboan tu jabu. Dung diboan tu jabu huhut di borhos ma dibaen ma sanganon asa las. Rut-rutan golang-golang ullusan pura-pura ma anakna on boi ma mardalan-dalan tu alaman jala marmeam-meam dohot donganna dakdanak laos dibaen ma goarni anak na on na gabe batu, ala ni pangalahona sai holan na panggoraon do jala tung jungkat do jala nang tuangka donganna manang aha parenta ni natua sai dialodo ndang olo mangoloi poda ni natorasnai nang pe dilissingi natorasna ndang diterge gabe marrara do dagingna i sude nabalutan do ibana. Dung I godang-godang, asimun ma ibana ulluson pura-pura balga ma ibana, alai lan balga ma nang pangalohona ai sai suhar-suhar ni poda ni amana do alusna huhut panggoraon do sipata ndang marpantang hatana dohot pangalahona nunga mansai jot-jot sai dohot amana dohot inana gabe hona toruan dibaen ibana na sopatut diboto halak pe diboto ibana. Marbada pe ibana tu angka donganna sai talu do dibaen manang ise nang pe guru dekkar manang beha pe ha datuon ni halak dohot gogona sai dipatalu ibana do dalona i. Ia na gabe batu on lam leleng mansai tamba do nabinotona dohot hatangkangonna, jadi alai sai tong ma lam martamba-tamba  pangaduon ni halak dohot haboratan ala ni angka paraloanna laos so adong  be hasonangan nasida alani pangalaho ni anakna i. Jadi ala ni i ndang be tartaon nasida be pangalaho ni Na Gabe Batu on, tarlobi mai ruhut ni angka adat-adat tu angka boru-boru ni halak na asing, gabe tubu ma roha ni natorasna mamingkirhon tu inganan na asing sian dos ni raha nasida. Gabe ditaruhon ma anakna on tu tombak ladang Tinjoan. Laos disi ma ibana marlobu tarida dope lobu i sahat tu saonari. Tanda disi adong do disi lobuna dohot sada ditinggalhon pisona/golok podang laos dohot dibatu di Tinjoanni tarida do sahat tu tingki on. Dung i, dung di ida tongtong sai marjahat dohot pangambatan ni angka pamolus sian ingananna i ai tardingkan dalan do hape lobu ni Na Gabe Batu i asa manang ise mamolus sian  i sai tong do diganggu. Ai molo adong angka pamolus didia Na Gabe Batu I asa manang ise mamolus sai tong diganggu. Ai molo adong angka pamolus  diida Nagabe Batu on, molo adong marhuta sada manigor dibuat do i jala diallangi, songon i ma dohot na asing. Dung diida natorasna manang mangalu-alu angka dongan dipaboa, ma pangalaho ni anakna i, gabe tubu ma rohani amanai naeng painsaton ibana sian lobu nai. Tubu ma muse roha ni amana  dibagasan rohana paunsatonna ibana sia i. 

Tagan disi ma ibana maringanan adong ma halak Barus namargoar si Halende. Ai si Halende on, datu do on jala nagogo do ibana jala na timbo. Ia si  Halende on pardalanan ni on sian Barus tu Tao Toba Samosir do mangihuthon barita ni halak ala ni hadatuonna. Paridian ni si Halende on di Barus do, ianggo parburionna di Tao Toba Samosir do laos disi ma ibana mangan sansogot do didalani sian Barus sahat tu Tao Toba sai dibege-bege ma nagabe batu do kabar-kabar ni si  Halende on.  Jadi sai naeng do jumpangan ibana dirohana manang nabahe do tutu hajogionna dohot hadatuonna. Dinasahali dibereng/diida si Halende ma  pamantikan ni sada bulu godang diponggol nagabe batu: dipussu ni bului do diponggol laos bingkas ma tu ginjang punsu ni bulu i mansai timbo situtu: didok rohana dibagasan asa longang si Halende  naeng mamereng i. Disada tingki di pardalanan ni si Halende on diida ma tutu pamantikan ni bulu i nunga mansaitimbo longang ma tutu ibana mamereng pamantikan ni bulu I gabe didok rohana ma dibagasan, “adong dope nauntumimbo sian ahu ise ulaning i? alai ingkon hu jumpai ma ibana na nabeteng nagogo manang datu natarbarita do ibana”. Jadi ala ni sai dilului  ibana ma.

Jadi disada tingki  pajumpang ma nasida disi umma dingkan toru ni dolok I ma sada ladang ni Mogothualu/marga Buaton. Dung jumpang nasida, marbada ma nasida disi diumpabai leleng do nasida marbadai gabe batu laos jala mapepe angka rambai dipopo partinjuanna i. Talu ma si Halende dibaen Na Gabe Batu i laos maporus ma ibanna sian inganan parbadaannai. Sahat tu tingki on ndang olo tubu ramba di ingananan parbadaannai. Tarida do i sahat tu nuaeng.

Disada tingki, marpingkir ma amana dohot donganna taringot tu pangalaho ni Na Gabe Batu on. Ala holan amana do dihabiari manangnda disegani si Sorba, na gabe batu on. Molo manang ise ndang hea ditangihon ibana. Hibul ma roha ni nasida mambahen sungkun-sungkun tu anak na on. Manang tudia pe binaen maringan sai mangkorhon hasesega jala mangkorhon hamagoan do dibaen ho pangalahom tu sude jolma na ni idam. Alani i tudia do  baenon? manang  nanibunumuna asa mate ho? ninna. Jadi dialusi nagabe batu ma songon on, “molo nunga lomo rohamu mate ahu ba roham ma disi. Alai on tonangku tu hamu sai unang ma olo hamu datu songon au on, jala unang ma hamu nagogo songon au on, jala unang namalo songon au on”.

Jadi sude hata ni Na Gabe Batu on dipangalohon ma asal ma mate ibana, dirohani amana dohot sude pamilina. Dung songon i pangkataion nasida diboan ma ibana tu huluan ni  sampuran Sipang, i ma sampuran Sibohong. Maksud nasida disi asa laos madabu ibana tu toru ni sampuran Sibohong i. Dilonongkon ma tutu ibana di aek i, alai danang lonong ibana gabe batu ma ibana disi. Jadi dung batu ibana sonak ma manang tombak ma aek i sude. Binsatma aek i ndang adong be mardalan aeki tu toruan gabe sonakma jala binsat-binsat  aek i sahat tu huta Sipang. Jadi hinorhon ni i gabe mumbang ma angka losung dihuta i jala marmatean angka pinahan dohot angka manuk ala ni i. jadi dung songon i, gabe mabiar ma nasida. Mardatu ma nasida martondung manang songon dia do baenon taringot tusi. Saut  ma dibaen parmanuhon lao martondung. Jadi didok datu i ma tu amani Na Gabe Batu i songon on, “ingkon margondang dalan jala ulos pangiring do manarat batu I asa bo”, ninna. Alai umbaen na laos dipojong-pojong nasida batu ndang boi meret nanggo humutik Na Gabe Batu I dibaen nasida.

Jadi dioloi nasida ma parmanuhon ni datu i jala dibaen mai boi ma tutu diboan nasida ma batu on di  jampal-jampalan na donok tu huta i di parpadangan. Dung diboan nasida disi asal adong mamolus pinahan manang horbo dohot manuk mamintor mate do. Dung diida nasida songon i tong do hamamago hape disi dibaen, gabe naeng ma pamunsatonna muse sian I alai ndang boi meret nanggo humutik ndang boi. Jadi dung songon i gabe ditahi nasida ma muse songon si parjolo i gondang dalan ma dipalu nasida ma Na Gabe Batu I gabe tu lambung sampuran simpang, tungkan dolok ni simpang i. Laos dibaen nasida ma tungkan toruanna i sada ruma parsantian/tungkup jala dibaen ma mualna disi. Dibaen parsungean  sada disi tungkan dolok-dolokna. Dung dibaen nasida ma sada Pangulu Balang/Panglimana disi tungkan dolok-dolokna. Dung dibaen Na Gabe Batu disi/horas/hipas-hipas jala marpinompari ma turunan ni Tuan Ampir dohot dongan sabutuhana sude. Sahat tu tingki naparpudi on sai  dipature-ture do jala nuaeng laos dibangun angka pomparanna do gabe dibaen ma diatas simin bidangna 2x3 meter, timbona kira-kira 1 meter. Alai sahat tu sadarion ingkon pantun-pantun jala hohom do manang ise ro naeng marnida Ompu Na Gabe Batu. Songon i ma sejarah Ompu Nagabe Batu.

NB : Molo adong halobion  hurang denggan hita manukkar boi ditamba dohot dihurangi. Mauliaete jala horas sian ahu.


Op. Selvia Mahulae
Yogyakarta, 24 Agustus 1985

0 komentar:

Posting Komentar

HUBUNGI KAMI

Contact Person Panitia:
1. Ir. Parsaoran. Mahulae (Ketua) / 081316418609
2. Peter Mahulae (Humas) / 081316494236

No. Rekening:
3242-01-015279-53-2
BRI Cab. Cengkareng Jakarta
a.n. Richard Nainggolan